راز خوشبختی در زندگی زناشویی

دکتر محمد بن عبدالرحمن العریفی

ترجمه: قادربخش رئیسی

الحمد لله رب العالمین… والصلاة والسلام على نبینا محمد، علیه وعلى آله أفضل الصلاة وأتم التسلیم.

خداوند متعال قطعا انسان ها را بیهوده وعبث نیافریده، بلکه آنها را برای عبادت خود ونصرت دینش آفریده است.

اگر در وجود ذاتی انسان فکر واندیشه شود مشخص خواهد شد، که انسان موجودیست که نمی تواند بصورت فردی و دور از جامعه زتدگی بکند  بلکه انسان  طبیعتاً اجتماعی است،  نیاز دارد که با سایر مردم در آمیزد وبا آنان ایجاد ارتباط بکند، پس یک مرد نیاز به همسر وفرزند ، وهمچنین یک زن نیاز به شوهر وفرزند دارد. هرشخصی نیاز به همسایه، همکلاس، دوست، مادر، پدر، برادر وخواهر دارد. ونمی تواند به صورت فردی زندگی کند؛ نیاز به افرادی دارد که بصورت یکسان با آنها همزیستی کند.

در این نوشتار قصد دارم  داستان‌هایی از شیوه های برخورد ورفتار پیامبر اکرم صلی الله علیه وسلم را با همسرش حضرت أم المومنین عایشه صدیقه رضی الله عنها را بر شمارم. که پیامبر صلی الله علیه سلم چگونه با ایشان هم‌زیستی داشتند وچه وقایع واتفاقات شیرینی میانشان رخ داده است.

همه ما می دانیم که زندگی زناشوئی یکی از نعمت های خداوند متعال بر بندگانش، بلکه یکی از سنن الهی در میان بندگانش می باشد. همانطور که خداوند متعال می فرمایند: {یَا أَیُّهَا النَّاسُ اتَّقُوا رَبَّکُمُ الَّذِی خَلَقَکُمْ مِنْ نَفْسٍ وَاحِدَةٍ وَخَلَقَ مِنْهَا زَوْجَهَا } سپس می فرمایند: {وَبَثَّ مِنْهُمَا رِجَالًا کَثِیرًا وَنِسَاءً }.اى مردم از پروردگارتان که شما را از نفس واحدى آفرید و جفتش را [نیز ] از او آفرید و از آن دو مردان و زنان بسیارى پراکنده کرد پروا دارید.

خداوند متعال پاداش بسیار بزرگی را در عنایت وتوجه به همسر وفرزندان قرار داده است،

همانطور که پیامبر صلی الله علیه وسلم می فرمایند: (دینارٌ تنفقه على عیالک، ودینار تتصدق به على مسکین، ودینارتنفقه فی سبیل الله، خیرها وأحبها إلى الله الدینار الذی تنفقه على عیالک).  (از میان)دیناری که بر خانواده خود خرج می کنی ، ودیناری که بر مسکینی صدقه میکنی ودیناری که در راه خدا می دهی؛ بهترین ومحبوب ترین آنها پیش خدا دیناری است که بر اهل خود خرج کردی.

همچنین پیامبر صلى الله علیه وسلم می فرمایند: (اللقمة تضعها فی فیّ امرأتک لک صدقة). لقمه ای که در دهان همسر خود می گذاری برای تو صدقه محسوب می شود.  (حتى اللقمة التی یضعها الرجل فی فم امرأته یکتبها الله عز وجل عنده صدقة.)  حتی لقمه ای را که مرد در دهان همسرش می گذارد خداوند متعال آن را به نزد خود به عنوان صدقه می نویسد.

در جایی دیگر پیامبر صلى الله علیه وسلم می فرمایند : (کفى بالمرء إثما، أن یضیّع من یعول). برای هلاکت شخص همین بس، که حقوق افراد تحت تکفل اش  همسر ، فرزندان و… را ضایع کند.

برای زن وشهر لازم است این‌که عقد نکاح را که عقدی شرعی است پاس دارند.

لازم است برای تو (ای شوهر!) آن را پاس داری همان‌طور که بر زن نیز لازم است که آن را پاس دارد.

به همین خاطر پیامبر صلى الله علیه وسلم می فرمایند : (الدنیا متاع وخیر متاعها المرأة الصالحة). دنیا همه اش کالاست وبهترین کالای آن زن شایسته و صالح است.

و در حدیثی دیگرپیامبر صلى الله علیه وسلم می فرمایند: (خیرکم خیرکم لأهله) بهترین شما کسی‌ست که با اهل خود رفتار خوبی داشته باشد.

باز فرمود: (وأنا خیرکم لأهلی). من بهترین شما برای اهل خود هستم.

 لازم است شخصی که ازدواج می کند، تبعات ازدواج ونیازمندی‌های آن را متحمل شود لازم است که به همسر وفرزندانش توجه شایانی داشته باشد، برای سکونت آن‌ها، منزلی را اجاره کرده یا بخرد، مواد خوراکی آن‌ها را فراهم کند، بر آن‌ها خرج کند، در صورت پیش آمدن بیماری، آن‌ها را معالجه بکند. هم‌چنین زن زمانی که با ازدواج موافقت کرد، گویا بر فرمانبرداری وخدمت شوهرش موافقت کرده است.

هنگامی که آدمی رفتار پیامبرصلى الله علیه وسلم با أم المومنین عایشه رضی الله عنها، بلکه با سایر همسرانش را مطالعه می کند، خیلی از آن شگفت زده می شود.

در روایت مسلم آمده است که حضرت عایشه رضی الله عنها می فرماید: من در حالی که در ایام قاعدگی(عادت ماهیانه) قرار داشتم، از ظرف می نوشیدم، سپس آن را به پیامبرصلى الله علیه وسلم می دادم آنحضرت صلى الله علیه وسلم دهانش در جایی که دهان من  برخورد کرده بود، می گذاشت سپس می نوشید.

هم‌چنین از أم المومنین عایشه رضی الله عنها روایت است که: من قطعه ای از گوشت را گاز می گرفتم در حالی‌ که من  ایام قاعدگی را می گذراندم، سپس آن را پیامبرصلى الله علیه وسلم بر می داشت واز همان جایی که من  خورده بودم، تناول می فرمود.

این بود برخورد لطف آمیز پیامبرصلى الله علیه وسلم!

بعضی از مردم می گویند: ما برتریم ! ما این کار را انجام بدهیم؟ پیامبر از همه برتراست این کار را انجام می دهد وی که خاتم پیامبران است همواره با مشکلات امت دست وپنجه نرم می کند، اما  وقتی را می یابد که با خانواده اش چنین رفتار ملایمت آمیزی داشته باشد.

پیامبر با أم المومنین صفیه بنت حیی بن أخطب رضی الله عنها ازدواج کرد … می دانید! قبل از نزدیکی با او، اولین بر خوردی که با او کرد چه بود؟ او آمد که بر شتر سوار شود (شتر بلند است) پیامبر صلى الله علیه وسلم آمد وبر زمین نشست وزانوهایش را (به جای پله) برای او نصب کرد وفرمود: از روی  زانوهای من بالا برو و سوار شو!

 ببین! پیامبرصلى الله علیه وسلم چه رفتار شگفت انگیزی با همسرانش داشتند.

یک مرتبه پیامبر با اصحابش از سفری بر می گشتند، حضرت عایشه رضی الله عنها همراه ایشان بود، در میانه‌ی راه پیامبر صلى الله علیه وسلم احساس کرد که عایشه خسته شده است، خواست که خستگی اش را برطرف کند. بنابر این، به لشکر گفت: از ما پیشی بگیرید. لشکر از آن‌ها جلو افتاد، سپس پیامبر صلى الله علیه وسلم رو به عایشه کرد گفت: عایشه!

عایشه گفت: بله جانم!

  پیامبر گفت: با من مسابقه نمی دهی؟

 عایشه گفت: بله….

حضرت عایشه می فرماید: پس با او مسابقه دادم واز او پیش افتادم .

در مرتبه ای دیگر که از سفری بر می گشتیم، بازهم پیامبرصلى الله علیه وسلم فرمود : ای عایشه! با من مسابقه نمی دهی؟

 من گفتم : بله…

سپس پیامبر با من مسابقه داد ولی از من سبقت گرفت؛ زمانی که از من جلو افتاد با دست خود را برکمرم زد  (به این معنا که من از تو جلو افتادم). زمانی که من به او رسیدم، فرمود: این برد در برابر آن برد. بار اول تو سبقت گرفتی، این بار من.

در روایت بخاری از عایشه آمده است که : زنی از ایشان سوال نمود که آیا پیامبر در خانه کاری را انجام می داد؟

عایشه گفت: پیامبر صلى الله علیه وسلم زمانی که بند کفش یا لباسش پاره می شد، آن را می دوخت، ودر خانه مانند یکی از شما در خانه‌اش کار می‌کرد، وخیلی نرم خو، با تبسم  بودند.

برادرانم! پیامبر تمام معیارهایش دنیوی نبود حضرت انس رضی الله عنه می فرماید: من نه سال خدمت پیامبر را انجام دادم. ولی قسم به خدا! هرگز به کاری کرده بودم نگفت: چرا انجام دادی؟ وبرای کاری که نکرده  بودم نگفت: چرا انجام ندادی؟

پیامبر گاهی به وقت نهار، با حالت گرسنگی وارد خانه می شد! از اهل خانه سوال می کرد: چیزی برای خوردن داریم؟

اهل خانه می گفتند: خیر، چیزی نداریم! (پس به نظرتان پیامبر در پاسخ چه می گفت؟).

پیامبر فرمود: پس من امروز روزه ام (و تا مغرب روزه می‌گرفت)  وبه خاطر ناملایمات دنیوی هیچ واکنش تندی از خود نشان نمی داد.

در روایت مسلم از عایشه آمده است: پیامبر صلى الله علیه وسلم هرگز، هیچ یک از همسرانش را نزدند و هیچ خادمی را نیز نزده است. وهیچ چیزی را با دست راستش نمی زد، مگر وقت جهاد در راه خدا. سپس می فرمایند: وهیچ‌گاه در امور شخصی خود انتقام نمی گرفت، مگر زمانی که حدود الهی پایمال می شد.

آری! در چنین موقعی پیامبر صلى الله علیه وسلم خشمگین می‌شد،  لیکن در رابطه با امور دنیوی هیچ‌گاه ناراحت نمی شد.