فلسفه‌ی روزه این است که ما مشابه با فرشتگان باشیم

حضرت شیخ الحدیث: فلسفه‌ی روزه این است که ما مشابه با فرشتگان باشیم

سنّت آنلاین: حضرت شیخ الحدیث مولانا سید محمد یوسف حسین‌پور حفظه الله مدیریت عین العلوم و امام جمعه‌ی شهر گُشت خطبه‌های این هفته‌ی نماز جمعه (۳۰ شعبان ۱۴۳۳هـ) را با تلاوت آیه‌ی «شَهْرُ رَمَضَانَ الَّذِی أُنْزِلَ فِیهِ الْقُرْآنُ هُدًى لِلنَّاسِ وَبَیِّنَاتٍ مِنَ الْهُدَى وَالْفُرْقَانِ فَمَنْ شَهِدَ مِنْکُمُ الشَّهْرَ فَلْیَصُمْهُ وَمَنْ کَانَ مَرِیضًا أَوْ عَلَى سَفَرٍ فَعِدَّةٌ مِنْ أَیَّامٍ أُخَرَ یُرِیدُ اللَّهُ بِکُمُ الْیُسْرَ وَلَا یُرِیدُ بِکُمُ الْعُسْرَ وَلِتُکْمِلُوا الْعِدَّةَ وَلِتُکَبِّرُوا اللَّهَ عَلَى مَا هَدَاکُمْ» [البقرة: ۱۸۵] شروع نمودند و فرمودند: از آن‌جایی که خداوند متعال می‌خواهد بر بندگانش فضل، نوازش و احسان نماید، روش‌هایی را در زندگی انسان مقرر کرده که اگر انسان آن‌ها را اختیار کند، خداوند از وی راضی شده و در اثر خشنودی، نعمت‌های اخروی خود را بر بندگانش بذل و بخشش می‌کند و یکی از راه‌هایی که سبب خشنودی خداوند متعال می‌باشد، این است که انسان در شبانه‌روز پنج بار به خانه‌ی خدا بیاید و با به جا آوری نماز، به غلامی و بندگی خود در پیشگاه خداوند اقرار نماید.

مولانا حسین‌پور افزودند: از میان فرایض خداوندی نماز از همه بالاتر است؛ از این جهت الله تعالى آن را در شبانه‌روز پنج بار لازم قرار داده است. اگر شخصی ظاهراً کلمه‌ی لا إلٰه إلا الله را بر زبان می‌گوید، ولی عملاً بندگی خدا را به صورت نماز یا روزه و حج به جا نیاورد، اقرار زبانی‌اش اعتباری ندارد. در زمان پیامبر خدا صلى الله علیه وسلم بعضی به صورت منافقانه همین کلمه را
به زبان ادا می‌کردند ولی در دل باور نداشتند؛ خداوند متعال آن‌ها را از بندگی خود که ایمان‌دار باشند، خارج کرد. منافق در زبان عربی به کسی می‌گویند که سخن دلش دیگر و سخن زبانش دیگری باشد؛ مثلاً دل دل کفر جای گرفته، ولی به زبان کلمه‌ی
ایمان جاری است، در دل به دین و شریعت عقیده ندارد، ولی به زبان اقرار می‌کند که دین و شریعت را قبول دارم. پس اگر شخصی که مادر و پدرش مسلمان‌اند و خودش کلمه‌ی اسلامی را به زبان ادا می‌کند، ولی عقیده‌ای به فرضیت نماز ندارد، مؤمن به حساب نمی‌آید، بلکه از ایمان خارج است؛ اما اگر به علت سستی و تنبلی نماز را ادا نمی‌کند، فاسق و گنه‌کار است، کافر نیست.

مدیریت معظم عین العلوم در ادامه فرمودند: از جمله‌ی روش‌هایی که باید مسلمانان انجام دهند، این است که در یک ماه از دوازده ماه سال، خود را مشابه به فرشتگان نمایند آن هم در روز، نه در شب. حالت فرشتگان این است که از خورد و نوش و زناشویی پاک‌اند. خداوند متعال می‌فرماید: برای این‌که نفْس شما کشته شود و غرور و تکبر کنار برود، خود را گرسنه و تشنه نمایید و در روزهای ماه مبارک رمضان خود را با فرشتگان مشابه کنید و روزه بگیرید؛ روزه بدین معناست که انسان در دل این خیال را بیاورد که به خاطر رضای الله و اجرای دستور الٰهی خود را از خوردن، نوشیدن و عمل جنسی از صبح صادق تا غروب آفتاب کنار بگذارد که تقریباً امروزه ۱۴ ساعت می‌شود. پس همان طور که فرشتگان خورد و نوش ندارند، ما هم نمی‌خوریم و نمی‌نوشیم و فرشتگان از زنی و مردی پاک‌اند، ولی ما به خاطر تشابه با آن‌ها از همسران کناره می‌گیریم. بدین سبب به وسیله‌ی روزه، نفْسی که خود را بزرگ می‌پندارد، به خاطر گرسنگی و تحمل تشنگی ضعیف، پژمرده و عاجز می‌شود. خداوند این کیفیت بنده را خیلی دوست دارد تا جایی که می‌فرماید: «کُلُّ عَمَلِ ابْنِ آدَمَ یُضَاعَفُ الْحَسَنَةُ عَشْرُ أَمْثَالِهَا إِلَى سَبْعِمِائَةِ ضِعْفٍ، إِلَّا الصَّوْمَ»؛ هر کار نیکی که انسان انجام دهد، در مقابل هر عمل نیکش یکی را به ده حساب می‌کنند؛ این پایین‌ترین درجه‌اش است و بالاتر از آن بستگی به اراده و نیک پاکی دارد که چه اندازه رابطه‌ی انسان با خدا مستحکم باشد، این درجات به بالا می‌روند تا جایی که به هفتصد می‌رسند و بلکه در قرآن آمده است که خدا بیش‌تر هم می‌دهد؛ «وَاللهُ یُضَاعِفُ لِمَنْ یَشَاءُ» [البقرة: ۲۶۱].

امام جمعه‌ی گُشت خاطر نشان کردند: خداوند متعال قانون روزه از قانون دیگر نیکی‌ها جدا قرار داده است؛ زیرا در دیگر نیکی‌ها احتمال ریا وجود دارد؛ مثلاً برای نماز در مسجد، ممکن است در دل شخصی این خیال بیاید که مردم مرا در حالت نماز می‌بینند، لذا به من بیش‌تر اعتماد می‌کنند. و در خیرات و صدقات در حدیث آمده است که پیامبر صلى الله علیه وسلم فرمودند: صدقه را چنان به دست راستتان بدهید که دست چپ باخبر نشود، اما با وجود این، همان شخص فقیر او را می‌بیند و در حجّ هم که هزاران نفر وی را می‌بینند؛ اما در روزه، همه‌ی مردم همراه نیستند، وقتی پیش می‌آید که من تنهای تنها باشم و به غیر از خدا کسی دیگر مرا نبیند،ولی با این وجود ترس خدا در دل بنده نشسته و حرکتی نمی‌کند که روزه‌اش خراب شود؛ لذا او روزه را به خاطر خدا نگه داشته است. به همین خاطر خداوند متعال می‌فرماید: «إِلَّا الصَّوْمَ، فَإِنَّهُ لِی، وَأَنَا أَجْزِی بِهِ»؛ روزه از من است و من جایزه‌اش را خواهم داد. این حدیث قدسی است که پیامبر صلى الله علیه وسلم آن را از طرف خداوند متعال نقل می‌فرماید. این امری بدیهی است که در موقع جایزه دادن، شخصیات بزرگ را برای اعطای جوایز فرا می‌خوانند؛ لذا بالاتر از خداوند کسی وجود ندارد، پس پاداش دیگر نیکی‌ها را فرشتگان تقسیم می‌نمایند، ولی وقتی که ثواب روزه‌دار می‌رسد، مستقیماً به بارگاه الٰهی برود. پس این بنده چه قدر افتخار می‌کند!

حضرت شیخ الحدیث در ادامه به حدیثی اشاره نمودند که روزی پیامبر صلى الله علیه وسلم از منبر بالا رفتند و در حین رفتن آمین می‌گفتند، بعد از اتمام نماز جمعه، صحابه علت آمین گفتن آن حضرت صلى الله علیه وسلم را پرسیدند. آن حضرت صلى الله علیه وسلم گفتند: جبرئیل این‌جا آمد و چنین دعا کرد: هلاک شود شخصی که پدر و مادرش یا یکی از آن دو را در حالت پیری دریابد و به خاطر خدمت به آن‌ها خود را بهشتی نگرداند، من گفتم: آمین. در این‌جا باید به این نکته توجه داشته باشیم که روزی رسول خدا صلى الله علیه وسلم به جبرئیل گفتند: دیر دیر به نزد ما می‌آیی، زودتر بیا تا بیش‌تر ملاقات داشته باشیم؛ جبرئیل جوابی نداد و کلام خداوندی را برایشان نقل کرد: «وَمَا نَتَنَزَّلُ إِلَّا بِأَمْرِ رَبِّکَ» [مریم: ۶۴]، ما نمی‌توانیم بدون اجازه‌ی
پروردگار بیاییم. لذا پیامبر صلى الله علیه وسلم فرمودند: جبرئیل آمد و جبرئیل بدون اجازه‌ی رب قدم پیش نمی‌گذارد و او را خداوند فرستاده بود و پیامبر هم هر چه می‌گوید وحی خداوندی است؛ «وَمَا یَنْطِقُ عَنِ الْهَوَى ٭ إِنْ هُوَ إِلَّا وَحْیٌ یُوحَى» [النجم: ۳، ۴]، پس جبرئیل هم به دستور خدا می‌آید و پیامبر صلى الله علیه وسلم هم به دستور خدا آمین می‌گوید؛ پس این دعا هرگز رد نمی‌شود. لذا بیاییم و بنگریم که خدمت به پدر و مادر چه‌قدر ارزش دارد که اگر یک بار دل مادر و پدر از فرزند ناخوش شود، سعادت و خوش‌بختی از آن فرزند رخت بر می‌بندد. دعای دوم این بود که هر کس ماه مبارک رمضان را دریابد و خود را از گناهان پاک نگرداند، هلاک شود. پس این ماه، ماه شستشوی گناهان است؛ لذا سعی کنیم که این ماه مبارک به هدر نرود.

مولانا در بخش دیگری از سخنانشان نسبت به عدم رؤیت هلال ماه در کشور خبر دادند و این روز را یوم الشک اعلام فرمودند و طبق حدیث نبوی فرمودند: «فَإِنْ غُمَّ عَلَیْکُمْ فَأَکْمِلُوا عِدَّةَ شَعْبَانَ ثَلَاثِینَ».

ایشان در آخر نسبت به شرکت در نماز جماعت تراویح تأکید نمودند و فرمودند: پیامبر صلى الله علیه وسلم می‌فرمایند: «مَنْ قَامَ رَمَضَانَ إِیمَانًا وَاحْتِسَابًا غُفِرَ لَهُ مَا تَقَدَّمَ مِنْ ذَنْبِهِ»؛ هر کسی که شب‌های ماه رمضان را از روی ایمان و به خاطر دریافت ثواب زنده نگه دارد، گناهان گذشته‌اش شسته می‌شوند. لذا برای نماز تراویح همت کنید چرا که نماز تراویح سنت است و پیامبر صلى الله علیه وسلم چند شبی به صورت جماعت، این نماز را خواندند و وقتی که مردم برای نماز هجوم آوردند، آن را ترک نمودند تا به علت پایبندی، فرض نگردد؛ اما صحابه‌ی کرام بنا به همین حدیث، شب‌ها خواب نداشتند. لذا باید ما هم به تراویح اهمیت بدهیم و حافظان قرآن هم باید قرآن را به خوبی در نماز تلاوت نمایند و از تند خوانی بپرهیزند. نباید مردم به دنبال مسجدی باشند که زودتر نماز تراویح تمام شود تا آن‌ها از برنامه‌های تلویزیونی عقب نمانند. آری! متأسفانه بسیار شب‌هایشان را زنده نگه می‌دارند اما با تلویزیون و ماهواره! خداوند به همه بیداری اسلامی نصیب بفرماید.